Volan

Volan, krank miline bağlı olarak çalışan krankın hareketi ile dönen ve ateşleme anında aldığı gücü diğer dönme zamanlarında motorun dönmesi için kullanarak hareketin devamlılığını sağlayan, büyük ve silindir şekilli dişlidir. Bir çok araç modelinde marş sistemi için gerekli olan ilk hareket marş dinamosu vasıtasıyla volandan verilir. Dizel, benzinli ve LPG‘li araçlarda bulunur. Sabit volan; dökümden üretilen, temas yüzeyleri ısıl işlem yada indüksiyon yöntemiyle sertleştirilmiş dairesel görünümlü volandır. Yaylı volanlar ise sabit volandan ayrı olarak bir nevi süspansiyon görevi gören yay sistemine sahiptirler. Yeni tip motorlarda yaylı volanlar kullanılır ve yaylı volanlar sabit volanlara göre çok daha pahalıdır.

Volan Ne İşe Yarar Nasıl Çalışır?

Motorun ilk çalıştırılmasında hareketi aktarırı. İri bir gövdeye ve küçük dişlere sahip olan ve büyük bir dişli görünümündeki bu parça, motorun ve şanzımanın yapısına göre 30-40cm çapında olan dişli bir kasnaktır. Marş motoruna bağlıdır ve araç ilk çalıştırıldığı zaman marş motoru volanı döndürerek ilk çalıştırmaya katkıda bulunur. Yani içten yanmalı motorun ilk hareketi, aküden beslenen marş motoru tarafından elektrikli olarak elde edilen bu hareketin Volan üzerinden mekanik olarak krank miline aktarılmasıyla gerçekleşir.

Krank mili, Volan göbeğine yani merkezine bağlıdır. Kısacası Volan döndüğü an krank mili döner, pistonlar da yukarı aşağı doğru Volanın zorlamasıyla hareket etmeye başlar. Ancak hemen sonrasında, ateşleme ve yakıt sistemi de devreye girdiği için motor kendi başına çalışmaya başlar ve Volan kasnağının ilk görevi olan marş motorunun hareketini motora aktarma işlemi tamamlanmış olur. Volan üstündeki dişlerin tek görevi marş motorundan hareket alabilmek içindir.

Motorun hareketini şanzımana aktarır. Volanın krank miline sabit bir şekilde bağlı olduğunu ilk maddede belirtmiştik. Bu da ikisinin de beraber hareket ettiği anlamına geliyor. Motorun kendi işleyişi sonucunda çalışması ile de pistonlar krank milini çevirmeye başlar ve dolayısı ile krank miline bağlı Volan da dönmeye başlar. Dış kısmı ise doğrudan debriyaj balatasına bakmaktadır. İşte bu dış yüzey pütürlü-zımparamsı bir yapıya sahiptir ve manuel şanzımanlı araçlarda sürücü debriyajdan ayağını çektiği anda balata ile Volanın iç kısmı pütürlü yapıya sahip olmaları sayesinde yapışırcasına birleşir.

Hem Volanın şanzımana bakan kısmının pütürlü yapıya sahip olması hem de debriyaj balatasının bu tip bir birleşmeye uygun şekilde düz ve pütürlü olmasının nedeni de tam olarak budur. Volan döndüğü sırada debriyaj balatası hareketsizdir ancak yüzeyler birbirlerine temas eder etmez bir nevi kitlenir ve Volanın dönüş hareketi debriyaj balatası yardımıyla şanzımana, ardından da tekerleklere aktarılır.

Aracı sert bir şekilde patinaj yaptırarak kalkış yaptırma durumunda volan çok hızlı bir şekilde döneceği için debriyaj balatası bu yüzeyi tutmakta zorlanır ve volanın pütürlü yüzeyi debriyaj balatasını zımpara misali aşındırır. Benzer şekilde volan yüzeyi de aşınır. İşte bu nedenle çok fazla patinaj yapan araçlarda debriyaj balatası ve volan yüzeyi erkenden aşınır ve kullanılmaz hale gelebilir. Patinaj yapmanın en büyük zararlarından bir tanesi de budur.

Volan Arıza Belirtileri Nelerdir?

Volan parçası genellikle dökme demirden üretilir. Volan arızaları ise genellikle eğilmeden, çatlamadan ve sürtünmeden meydana gelirler. Volan arızası kolayca tespit edilemez. Sabit volanlarda araç boşta çalışırken titreme hala devam ediyorsa bunun nedeni büyük ihtimalle volandır. Yaylı volanlarda ise ayak gazdan çekildiğinde silkeleme tabir edilen etki oluşuyorsa volan yaylarında sorun olduğu anlamına gelir.

Volan Fiyatları ise arabanın modeline, üretim yılına ve markasına göre değişiklik göstermektedir.